Ta strona używa ciasteczek (COOKIES). Pozostając na niej, zgadzasz się na politykę Cookies
[close]

1. W myśl art. 32jb ustawy z dnia 30 sierpnia 1991r. o zakładach opieki zdrowotnej (Dz. U. z 2007r. nr 14, poz. 89) pracownikowi (lekarzowi) przysługuje w każdej dobie prawo do co najmniej 11 godzin nieprzerwanego odpoczynku (ust.1), przy czym lekarzowi pełniącemu dyżur medyczny okres odpoczynku powinien być udzielony bezpośrednio po zakończeniu pełnienia dyżuru (ust. 2).

Co do zasady wynagrodzenie za czas odpoczynku – również udzielonego po dyżurze – nie przysługuje. Inaczej przedstawia się sytuacja, gdy okres odpoczynku po dyżurze medycznym przypada na czas, w którym pracownik normalnie – według obowiązującego go systemu i rozkładu czasu pracy – wykonywałby pracę. W myśl art. 128 Kodeksu pracy czasem pracy jest czas, w którym pracownik pozostaje w dyspozycji pracodawcy, zgodnie z obowiązującym pracownika systemem i rozkładem czasu pracy. W tym też czasie pracownik, zgodnie z art. 100 §1 Kodeksu pracy, obowiązany jest stosować się do poleceń przełożonych. W konsekwencji przełożeni pracownika decydują o tym, co pracownik „w czasie pracy” ma konkretnie robić, zaś pracownik powinien wykonać ich polecenia, jeśli nie wykraczają poza ramy stosunku pracy i nie są sprzeczne z prawem oraz zasadami współżycia społecznego. Pracownik realizuje w ten sposób swój obowiązek pracowniczy, co uprawnia go do żądania by pracodawca wykonał ze swej strony wynikający z umowy o pracę obowiązek wypłacenia mu wynagrodzenia. Zatem jeżeli udzielony lekarzowi przez pracodawcę – zgodnie z art. 32j b ust 2 ustawy o zakładach opieki zdrowotnej – okres odpoczynku przypadnie na czas będący normalnie czasem pracy lekarza to w tej części, która pokryje się z czasem pracy, za okres odpoczynku przysługiwać będzie wynagrodzenie. Tak będzie w sytuacji gdy lekarz pracuje codziennie w stałych godzinach na przykład, od godziny 7 do 1435 , potem pełni dyżur do godziny 7 następnego dnia, a następnie pracodawca udziela mu okresu odpoczynku 11 godzinnego. Za pierwsze 7 godzin 35 minut tego okresu przysługiwać będzie wynagrodzenie, co w praktyce oznacza nie obniżenie miesięcznego wynagrodzenia: nie wchodzi też oczywiście w rachubę w żadnej formie „odpracowywanie” dniówki w czasie której udzielono lekarzowi odpoczynku. Inaczej może wyglądać sytuacja, gdy lekarz pracować będzie w innym systemie i rozkładzie czasu pracy, w szczególności w systemie równoważnego czasu pracy, w którym dopuszczalne jest przedłużenie dobowego wymiaru czasu pracy do 12 godzin, w okresie rozliczeniowym nie przekraczającym jednego miesiąca a w szczególnie uzasadnionych przypadkach – trzech miesięcy. Wówczas możliwy jest taki rozkład czasu pracy, że na przykład jednego dnia lekarz pracuje 8 godzin, innego 12, jeszcze innego 4 albo wcale, przy czym w okresie rozliczeniowym przeciętnie tygodniowo nie może przekroczyć 37 godzin 55 minut. Może się więc zdarzyć, że – zgodnie z ułożonym w myśl tych reguł harmonogramu pracy – okres 11 godzinnego odpoczynku po dyżurze przypadnie w wynikającym z harmonogramu czasie wolnym. W taki przypadku wynagrodzenie za ten okres nie przysługuje. Jeżeli jednak okres 11 godzinnego odpoczynku pokryje się w części lub w całości z założonym w harmonogramie czasem pracy, to - podobnie jak to wyżej omówiono – wynagrodzenie będzie przysługiwać

2. Zgodnie z art. 32j ust. 4 oraz art. 32ja ust. 7 do wynagrodzenia za pracę w godzinach pełnienia dyżuru medycznego a także za pracę w wymiarze przekraczającym 48 godzin na tydzień („opt-out”) w przyjętym okresie rozliczeniowym stosuje się odpowiednio przepisy art. 1511 § 1 – 3 Kodeksu pracy. Zatem, na podstawie tych przepisów przysługuje lekarzowi w obu tych przypadkach za każdą przepracowaną godzinę normalne wynagrodzenie oraz dodatek w wysokości : 100 % wynagrodzenia zasadniczego za godziny przypadające w nocy,, niedziele i święta, bądź 50 % wynagrodzenia zasadniczego za godziny przypadające w innym dniu, w tym także w soboty będące normalnie dniem wolnym wynikającym z 5-ciodniowego tygodnia pracy Dodatek w wysokości 100 % przysługuje także za każdą godzinę pracy z tytułu przekroczenia tygodniowej normy czasu pracy (37 godzin 55 minut) w przyjętym okresie rozliczeniowym. Jednakże , jeżeli przekroczenie to nastąpiło w wyniku pracy ponad normalny czas pracy, za którą pracownikowi przysługuje już z tego tytułu prawo do dodatku, to nie otrzyma on drugiego dodatku z tytułu przekroczenia normy tygodniowej. W praktyce liczbę godzin ponad przeciętną tygodniową normę pracy ustala się pomniejszając liczbę godzin faktycznie przepracowanych przez pracownika w danym okresie rozliczeniowym o liczbę godzin, które normalnie powinien on przepracować z zachowaniem obowiązujących go norm czasu pracy; tak ustaloną liczbę godzin pracy ponadwymiarowej pomniejsza się o godziny opłacone z tytułu przekroczenia normy dobowej. Otrzymaną w ten sposób liczbę godzin opłaca się z dodatkiem 100% wynagrodzenia zasadniczego (v.K.Rączka, Komentarz do Kodeksu pracy) W konsekwencji za przepracowane soboty przysługuje od 1.01.2008r. dodatek niższy niż poprzednio: obecnie 50 %, dawniej 100 %, chyba że wchodzić będzie w grę przekroczenie tylko tygodniowej normy czasu pracy, to wówczas przysługiwać będzie dodatek 100 %. Natomiast za pracę w niedzielę przysługuje wynagrodzenie normalne z 100 % dodatkiem, co wynika z przepisów ustawy o zakładach opieki zdrowotnej odsyłających do art. 1511 § 1-3 Kodeksu pracy. Normalne wynagrodzenie to – zgodnie z wyrokiem Sądu Najwyższego z dnia 3 czerwca 1986r. I PRN 40/86 (OSNCP 1987, nr 9, poz. 140) – wynagrodzenie, które pracownik otrzymuje stale i systematycznie, w zwykłych warunkach i terminach wypłat, a więc którego wysokość obejmuje zarówno wynagrodzenie zasadnicze wynikające ze stawki osobistego zaszeregowania, jak i dodatkowe składniki wynagrodzenia takie jak dodatek funkcyjny, dodatek za staż pracy, za pracę szkodliwą dla zdrowia, czy inne dodatki, a także premia, jeżeli ma ona charakter stały. Natomiast podstawą obliczenia dodatku jest wynagrodzenie zasadnicze ustalone w umowie o pracę. Ustalając więc wynagrodzenie za dyżur czy pracę w ramach „opt – out”, oddzielnie oblicza się stawkę godzinową normalnego wynagrodzenia oraz stawkę godzinową wynagrodzenia zasadniczego dla celów dodatku 50 % lub 100 %. Należy też zwrócić uwagę na fakt, że stawki godzinowe przy niezmiennym wynagrodzeniu miesięcznym mogą się różnić ze względu na różną liczbę godzin normalnej pracy przypadających w poszczególnych miesiącach.

3. Na pytanie, czy za pracę w czasie dyżuru, lub w ramach „opt – out-u” świadczoną w nocy przysługuje oprócz dodatku 100 % także dodatek za pracę w nocy, należy odpowiedzieć twierdząco. Zgodnie z art. 5 Kodeksu pracy, „jeżeli stosunek pracy określonej kategorii pracowników regulują przepisy szczególne, przepisy kodeku stosuje się w zakresie nie uregulowanym tymi przepisami”. Przepisy ustawy o zakładach opieki zdrowotnej w rozdziale o czasie pracy pracowników zakładów opieki zdrowotnej nie regulują tej kwestii, ani też nie wyłączają w tym zakresie stosowania przepisów Kodeksu pracy, jak czynią to w niektórych innych przypadkach. Obowiązują więc w tym zakresie przepisy Kodeksu pracy o pracy w porze nocnej, a te w art. 1518 przewidują dodatek za każdą godzinę pracy w porze nocnej w wysokości 20 % stawki godzinowej wynikającej z minimalnego wynagrodzenia za pracę. Przepisy te stosuje się, o ile z regulaminu wynagradzania Szpitala nie wynikają korzystniejsze zasady i wysokość wypłacania dodatku za pracę w nocy; w takim przypadku należy zastosować przepisy regulaminu wynagradzania.

Jacek Marczak – radca prawny.

Dane Kontaktowe

tel./fax: (42) 676 08 43

Biuro: ul.Nawrot 114 pok.216, 90-029 Łódź

Nr konta bankowego: 15 2490 0005 0000 4530 7267 9293

e-mail Ten adres pocztowy jest chroniony przed spamowaniem. Aby go zobaczyć, konieczne jest włączenie w przeglądarce obsługi JavaScript.

BIP www.biuletyn.abip.pl/zgzza

Login Form